Mijn leerreis over Ai

Het afgelopen jaar is het gebruik van AI in mijn werkzaamheden behoorlijk gestegen. In dit blog deel ik mijn leerpunten en reflecteer ik op mijn ervaringen. Doe er je voordeel mee. 

Hoe het voor mij begon!

Ja natuurlijk zag ik alle hype op de socials en in de media wel voorbij komen zo ergens in december van 2022. Maar goed, december zou december niet zijn als ik niet gewoon op mijn tandvlees onderweg was naar de vrije periode tussen kerst en nieuw. Heel eerlijk, ik zag het ook nog even niet zo goed, wat het was en wat het voor mij kon zijn. Hoe het belangrijk kon zijn. Dat veranderde half februari. Op Twitter deelde iemand vanaf het account NL-Leraar een draadje over ChatGPT. Zijn draadje wordt hartelijk ontvangen als helder en duidelijk. Het probleem is alleen dat er onjuistheden in het draadje staan. Er wordt namelijk geen gebruik gemaakt van een spreadsheet maar van common crawl als dataset en daar is niets schimmigs aan. Het draadje zorgt voor wat over en weer ge-app in een grote groepsapp waar een aantal mensen aan deelnemen die ik op basis van hun kennis en kunde hoog heb zitten. Ze geven aan: docenten weten er nog weinig van en hebben vooral vooroordelen. Ze raken pas in paniek (en zeker examencommissies) als ze ervaren wat ChatGPT doet met de opdrachten die studenten moeten aanleveren. En die paniek is meer dan terecht. Dat was voor mij het moment om te besluiten: ik wil voldoende kennis hebben om iets op waarde te kunnen schatten.
​

Aan de slag!

Om kennis op te doen ben ik begonnen met veel te lezen, te kijken en te luisteren. Zowat alle whitepapers die door Jan en Alleman het wereld wijde web op werden gegooid klikte ik aan en las ik aandachtig door. Als ik iets tegenkwam wat me interessant leek bewaarde ik het linkje op mijn Yurls pagina. Eerst was dat een box waar zo'n 20 linkjes in kwamen te staan soms ook dubbele omdat ik alles tot me wilde nemen en dat nog niet echt gestructureerd deed. Als een jonge dolle hond ging ik overal op aan. Ik bezocht in maart de conferentie AI op het Roercollege Schondlen in Roermond, georganiseerd door SOML. Grappig om hier een collega Nederlands tegen te komen van de school waar ik op dat moment aan de slag ben. We raken samen in gesprek over de mogelijkheden en onmogelijkheden. 
Er is een plenaire start waarin een verwijzing is naar het rapport van de Onderwijsraad over de inzet van intelligente technologie.

Er zijn een aantal sessies waar we uit kunnen kiezen. In de eerste ronde sluit ik aan bij de sessie van Erdinç Saçan van Fontys Hogeschool. Hij is verbonden aan het practoraat Interactieve Technologie en is de auteur van het boek Inclusieve Artificiële intelligentie. 
In een razend tempo geeft hij een aantal praktische toepassingen, dit is er allemaal al mogelijk! Het is een hele lijst en ik kom er niet echt mee verder, de boodschap is wel kristalhelder, ga ermee aan de slag om te bepalen wat er allemaal mogelijk en onmogelijk is. Voorbeelden vanuit de commerciële wereld zijn er al genoeg zoals dit filmpje van Heinz. We hebben het ook over plagiaatcheckers en hoe zinloos het is om die in te zetten. Maak het proces belangrijker dan het product. Er is kennis nodig om uitkomsten van AI op waarde te kunnen schatten.
In de tweede ronde sluit ik aan bij Ramon Moorlag van NOLAI. Hij legt uit wat NOLAI doet en hoe dat vorm krijgt in co-creatie tussen onderwijs, wetenschap en bedrijfsleven. Het doel van NOLAI: ontwikkelen van slimme technologie voor PO en VO, gericht op de kwaliteit van onderwijs. Om het gesprek goed te kunnen voeren is het belangrijk dat we met elkaar dezelfde taal spreken. NOLAI houdt het onderwijsveld goed op de hoogte middels publicaties. De laatste is hier te vinden.

Er is voor de maaltijd nog ruimte voor debat waarbij 2 opponenten met elkaar het gesprek aan gaan over de meerwaarde van AI in het onderwijs. Jelmer Evers spreekt er namens de AOb en benoemt geregeld het belang van de stem van de docent. Maar moeten die docenten dan niet eerst kijken wat het precies is om mee te kunnen praten? Is een bezoek aan een bijeenkomst als dit niet een geweldig startpunt? Mooi moment om even een hapje te eten en vervolgens de laatste verdiepende sessie te volgen, die onder leider van Jelmer Evers plaatsvindt.
Deze sessie gaat nadrukkelijk over de stem van de leraar. Is er binnen de school op dit moment al tijd en ruimte om met elkaar het gesprek te gaan voeren over AI? Welke vragen moeten er eigenlijk gesteld worden? Er worden een aantal praktische zaken gedeeld zoals een voorbeeld van Avans Hogeschool en de Waardenwijzer van Kennisnet en ook de publicatie Krassen op het dashboard over de invloed van adaptieve leersystemen op de professionele ruimte van docenten.
Ga met elkaar in gesprek en neem daarin de volgende vragen mee:

Vragen en discussie perspectief leraren:

• Wat is goed onderwijs? pedagogisch/didactisch perspectief
• Analoog vs digitaal? denk aan de digitalisering tijdens Covid
• Hoe zit het met de privacy? Van leerlingen en medewerkers
• Perspectief werknemers recht. Oneigenlijk gebruik van surveillance, control en docent beoordeling.
• Ja, het kan werken, maar onder welke voorwaarden? Open houden, en onder deze condities? Autonomie, werkdruk, etc.
• Dashboards en aanbevelingen in leeromgevingen zijn overal in Nederland, wie beslist?
• Bijna vooral private partijen, hoe zit het met de commercialisering/privatisering?
• Efficiency/lerarentekort/standaardisatie discourse, vervangen of aanvullen?
• Wie is eigenaar van de data en platforms? Winst?
• Wat gebeurt er onder de motorkap? Welk model? Publieke en professionele waarden? 
• Kritiek op claims leren efficiency, vanaf wie?
• Wat is de wetenschappelijke onderbouwing van deze claims? Data model, met het wat er gezegd wordt wat er wordt gemeten?
• Wat vinden we van de aanbieder? Ethiek afwegen tegen het product are being made?
• Leidt het tot betere pedagogiek en didactiek?

Het is daarnaast ook belangrijk om collectief professionele autonomie te pakken. We kunnen AI niet los zien van digitale geletterdheid, we hebben kennis te nemen van het TPACK model om een gefundeerd besluit te nemen of een technologische toepassing (AI of iets anders) een meerwaarde heeft voor het leren van leerlingen. De standaarden voor docenten mogen aangepast worden, tijdens het opleiden, het professionaliseren en de dagelijkse onderwijs praktijk. Dit krijgen we voor elkaar als we als beroepsgroep professionele autonomie pakken. Binnen school in de vorm van de MR en het professioneel statuut. Landelijk middels wetgeving, de CAO en consultatiestructuren over implementatie en standaarden van technologie. We kunnen hierbij gebruik maken van bijvoorbeeld Education International.
Dit is de laatste sessie van deze inspirerende dag. Ik ga me snel klaar maken voor de volgende activiteiten die in het teken staan van AI: een bezoek aan BETT in Londen.
Op de BETT maak ik kennis met de toepassing NOLEJ, een Franse start-up, me aangeraden door Ramon Moorlag die ik ook op de beurs tref. 
De laatste sessie van het bezoek aan de BETT is van Dominik Lukes, zijn sessie is stampvol en het is soms moeilijk te verstaan en te begrijpen. We kunnen gelukkig terugvallen op de website die hij deelt. Conclusie: What ChatGPT can do is a matter of experimentation. Ga doen dus!Dominik geeft nog een aantal tips voor prompt engineering:

1. narrow down context
2. give examples
3. specify style
4. specify persona
5. ask for corrections

Tools change, people remain the same.

​De zoektocht gaat verder

Online tref ik meer mensen aan die net als ik hun zoektocht naar de mogelijkheden en onmogelijkheden van AI in het onderwijs vastleggen. Karel Hermans (plaatsvervangend rector Griftland college in Soest) doet verslag op zijn blog in verschillende delen:
Deel 1, deel 2, deel 3 (intermezzo) en deel 4.
Ik volg zelf de Nationale AI-cursus van de Nederlandse AI coalitie. Deze cursus is overigens al van voor de (publieke) lancering van ChatGPT dus daar gaat het niet eens over. Dat is wel een gemis eigenlijk.
Ik keek naar de aflevering van Tegenlicht over de prijs van AI.
Ik luisterde naar de podcast van Steven Bartlett Dairy of a CEO met Mo Gawdat.

Met al deze theoretische kennis in mijn rugzak durf ik ook meer en meer te gaan uitproberen en experimenteren. Verschillende toepassingen probeer ik uit en ik word er blij van. Ik krijg inspiratie om er meer en meer mee te doen en ook komt meer en meer het besef dat het gesprek op de scholen waar ik actief ben ook daadwerkelijk gevoerd moet gaan worden.
Ik wakker het aan door collega's uit te dagen om een beeld te laten genereren over onderwijs met technologie, dat levert een aantal mooie plaatjes op!

Op deze manier AI inzetten was een drempel die ik over moest om met een meer ontspannen blik te kijken naar mijn relatie tot AI en de meerwaarde voor het onderwijs. Het was een uitstekende gespreksstarter. Er is geen goed of fout als we maar met elkaar het gesprek aan gaan.
Nu ik deze drempel genomen heb ga ik zelf aan de slag met het ontwerpen van een sessie over GeneratieveAI in het onderwijs. Deze sessie geef ik op verschillende momenten bij verschillende locaties. Ik laat hem checken door Erdinç Saçan en krijg positieve feedback met als enkele tip om de bronvermelding goed te regelen. 
Ik lees The AI Classroom van Daniel Fitzpatrick.
Ik luister naar verschillende podcasts over AI in het algemeen en AI in het onderwijs in het bijzonder. 
Welkom in de AI fabriek 
De technoloog van BNR
AI en Onderwijs van Metis onderwijs
Ik lees Kunstmatige Intelligentie is niet eng van Bas Haring.
Ik lees Chatten met Napoleon van Barend Last en Thijmen Sprakel.
Ik lees Co-intelligence van Ethan Mollick.
Ik neem deel aan een inspiratiebijeenkomst van Serge de Beer waar ik leer om custom GPT's te bouwen. Dit is een initiatief vanuit een Whatsapp-community speciaal voor L&D-ers. De inhoud uit de groep sluit niet altijd aan maar ik ben nieuwsgierig genoeg om te blijven plakken. Tot er in januari 2024 een speciale onderwijs Whatsapp community ontstaat waar ik actief aan deelneem. Ook hier ligt het tempo van delen enorm hoog en merk ik dat de inhoud niet altijd aansluit bij het VO. De conclusie is vaak ook dat het gesprek over onderwijs gevoerd moet worden, wat is de bedoeling van het onderwijs en op welke manier kan AI hierbij ondersteunen? Op welke manier kunnen we collega's hierin meenemen?
Er is een co-creatie moment waarin we tot een AI-beleid praatplaat komen. 
Voor mijn sessies over AI in het onderwijs maak ik gebruik van een Padlet met een heleboel toepassingen. Ook mijn bronnenbank met interessante links en praktische voorbeelden blijft maar groeien dus ook mijn Yurls pagina is en blijft nog steeds actief. 
Momenteel (oktober 2024) heb ik een betaald account van ChatGPT waarmee ik gebruik kan maken van verschillende versies. Daarnaast is het mogelijk om binnen de organisaties waar ik werk gebruik te maken van Copilot. Zelf maak ik ook intensief gebruik van Google's Notebook LM waar ik PDF's deel en specifieke vragen over de door mij ingevoerde bronnen kan stellen. Vergelijkbaar met een CustomGPT en toch ook weer anders, ik kan er bijvoorbeeld ook een podcast van maken. Luister hier naar het voorbeeld over het AI competency framework for teachers van UNESCO.
Mijn leerreis over AI blijft doorgaan door het opnemen van kennis in de whatsapp-groepen, het lezen van inspirerende nieuwsbrieven, het luisteren van interessante podcasts en het lezen van boeken die aansluiten bij mijn dagelijkse praktijk. 

* Het gaat niet om wat je weet maar om wat je doet met wat je weet! *
​