Webinar digitale geletterdheid in het VO

Tijd voor een update als het gaat om digitale geletterdheid in het VO. In ongeveer 90 minuten werden we meegenomen door verschillende sprekers. Lees hier mijn ervaringen.

Context & perspectief
Hans de Vries van SLO nam ons mee in de recente ontwikkelingen. De digitale revolutie heeft plaats gevonden de afgelopen maanden. Belangrijk om hier in de toekomst ook optimaal gebruik van te kunnen blijven maken. Natuurlijk zijn er kritische geluiden over de verschillende vormen van afstandsonderwijs die leerlingen in Nederland genoten hebben en toch is het ook goed om te kijken naar de opbrengst. Door te werken met digitale technologie om te leren, leer je ook over digitale technologie. Je bent dus bezig met digitale geletterdheid. 

Digitale geletterdheid heeft als doel om leerlingen te laten groeien tot actieve, verantwoordelijke en zelfstandige participanten in onze (digitale) maatschappij.
​

De stelling waar we dit eerste stukje mee afsloten: Bent u het eens dat leren over digitale technologie (digitale geletterdheid) en leren met behulp van digitale technologie elkaar kunnen versterken?
Ik ben het hiermee eens. Je leert ook geen taart bakken door te horen en te zien welke ingrediënten je nodig hebt, je moet het doen!

Ontwikkelingen curriculum.nu
Over curriculum.nu is door heel veel mensen gesproken en geschreven. Ik heb heel veel uiteenlopende meningen gehoord die soms over de inhoud van de voorstellen ging en veel vaker over het proces. Voor mij is een ding kristal helder: het nieuwe leergebied digitale geletterdheid is hard nodig! Allard Strijker van SLO neemt ons mee in de ontwikkelingen die gaande zijn. We kijken samen naar het nieuwe (voorstel) model en worden geprikkeld om na te denken over een aantal zaken: welke informatie krijg ik te zien als ik via Hé Siri vraag hoe oud ik ben? Waar komt die informatie vandaan? Wie is de eigenaar van deze informatie? Denk jij daar ook wel eens over na?

Een vraag om dit gedeelte mee af te sluiten: welke onderdelen van digitale geletterdheid krijgen bij jullie de meeste aandacht?
Ik kan wel zeggen dat we digitale geletterdheid vrij breed aanvliegen als los vak. Er zou nog meer vakintegratie kunnen plaatsvinden. 

3 tips van Remco Pijpers

1. maak digitale geletterdheid urgent
2. start vanuit visie en deskundigheid
3. werk in/met bestaande leergebieden

Om digitale geletterdheid urgent te maken kun je goed uitgaan van recente onderzoeken. De leerling monitor is halverwege maart gepubliceerd. Conclusie is dat er grote verschillen zijn tussen leerlingen op het gebied van digitale geletterdheid. PO krijgt het advies om een stevig fundament in digitale geletterdheid te leggen, zoals het bewust omgaan met privacy en het uitwisselen van digitale informatie. Naast aandacht voor leesvaardigheid in het algemeen zou op scholen ook meer aandacht besteed kunnen worden aan het lezen van niet-lineaire digitale teksten. Het lezen van teksten op internet omvat namelijk andere leesvaardigheden dan het lezen van boeken. Bekijk meer via deze site.
Voor tip 2 is het belangrijk om te kijken naar het 4 in balans model.

Ga hierbij uit van de 3 V's: visie - vakontwikkeling in relatie tot digitale geletterdheid - vakgenoten. Ga met elkaar in gesprek: wat stelt ons hoopvol? wat verbindt ons? wat is het perspectief?
Tip 3 krijgt iets meer achtergrond door praktische handvatten als: kies voor diepgang boven omvang en met kleine stapjes kom je verder.
Overpeinzing aan het einde van dit verhaal:
Digitaal geletterd worden? Ga weg bij digitale geletterdheid (haal het weg bij de ICT mensen) en ga uit van bestaande leerinhouden.

Praktijkvoorbeeld Widar
Nadia Demaret, schoolleider op vrije school Widar deelt haar ervaringen over het neerzetten van digitale geletterdheid vanuit waarden. Hierbij laat ze hun digitaal kompas zien.

Ze doet verslag van hun versnellingsvraag: werken aan een leerlijn digitale geletterdheid vanuit een vrije school perspectief. Ze stelt ons de vraag: wat zou er in jouw school kunnen ontstaan als je (na corona) weer tijd en ruimte creëert om met elkaar en leerlingen in gesprek te gaan over jullie visie op digitale geletterdheid. Het is een mooie vraag waar ik niet 1-2-3 een antwoord op heb.

Praktijkonderzoek
We sluiten af met de oproep om je aan te melden om deel te nemen aan het praktijkonderzoek. Dit vergt een investering van 2 docenten en 1 beleidsmedewerker maar je krijgt daarna een mooie rapportage met tips en aanmoedigingen om stappen te maken. Het doel is om structureel werk te maken van digitale geletterdheid, terugkijkend op de periode van leren op afstand.

Opmerkingen
Zoals altijd kan ik genieten van een webinar, helemaal wanneer het onderwerp digitale geletterdheid is. En toch vielen me een aantal zaken op: ging het nu over digitale geletterdheid of over digitale technologie? Hoewel er aandacht besteed is aan het onderscheid was dit niet altijd duidelijk tijdens de verschillende presentaties.
De webinar was als live-stream via Teams, de chat werd gemodereerd, er was niet echt sprake van interactie met andere deelnemers, dat was jammer. Na iedere spreker was er een stelling, we werden uitgenodigd om hierop te reageren maar er was niet echt tijd voor om hier bij stil te staan. Ik wilde alles volgen en bleef dus luisteren naar een korte samenvatting. Ik zou voor een andere opzet van de chat kiezen.